Transitio, szwedzki pool taborowy należący do jednostek samorządu terytorialnego i przewoźników kolejowych, zdecydował się na wykorzystanie prawa opcji w umowie ze Stadlerem na dostawę piętrowych elektrycznych zespołów trakcyjnych KISS. Dostawy czteroczłonowych pojazdów, które mają zostać rozpoczęte w 2028 roku, umożliwią wzmocnienie obsługi aglomeracji stołecznej.
W roku 2016 Transitio, szwedzki pool taborowy, zawarł umowę ze Stadlerem na dostawę 53 czteroczłonowych piętrowych elektrycznych zespołów trakcyjnych KISS. W dniu 4 sierpnia szwajcarski potentat na europejskim rynku taborowym poinformował, że wykorzystanie zostanie prawo opcji w umowie, zakładające dostawę kolejnych 13 pojazdów. Rozpocznie się ona w 2028 roku i umożliwi wzmocnienie obsługi aglomeracji stołecznej przez przewoźnika kolejowego Mälardalstrafik. Nowoczesne składy powstaną w zakładzie produkcyjnym w St. Margrethen w Szwajcarii i będą bardzo zbliżone do KISS-ów, które zostały już dostarczone w ramach zamówienia podstawowego oraz
pierwszego wykorzystania prawa opcji, które miało miejsce w 2021 roku i dotyczyło 7 pojazdów.
Jak informuje Stadler, maksymalna prędkość eksploatacyjna KISS-ów w wariancie dla Transitio wynosi 200 km/h. W przypadku pojazdów przeznaczonych na rynek szwedzki zastosowano wiele rozwiązań konstrukcyjnych, umożliwiających niezawodną eksploatację w wysoce zmiennych warunkach pogodowych, w tym w szczególności bardzo niskich temperaturach, takich jak specjalne przejścia międzywagonowe i osłony poszczególnych podzespołów oraz wydajne ogrzewanie podłogowe, zabezpieczające przed mrozem układ napędowy i pasażerów, a także urządzenia do odśnieżania. Dzięki zastosowaniu aluminiowego nadwozia, będącego swoistym znakiem rozpoznawczym zespołów trakcyjnych produkowanych przez Stadlera, zapewniona zostanie redukcja masy pojazdów, a tym samym zużycia energii elektrycznej.
Wysoki standard wyposażenia przestrzeni pasażerskiej
W każdym składzie znajdzie się 357 miejsc siedzących (część przy stolikach), a także – co jest już współcześnie oczywistością – gniazdka elektryczne i pokładowy internet bezprzewodowy. Warto jednak w tym miejscu na chwilę się zatrzymać i zwrócić uwagę na fakt, że wyposażenie KISS-ów dla Transitio będzie bogatsze niż w przypadku większości zespołów trakcyjnych do obsługi ruchu aglomeracyjnego i regionalnego na europejskim rynku. Zabudowane zostaną urządzenia wzmacniające sygnał telefonii komórkowej, a część foteli będzie regulowana. Pasażerowie będą mogli także korzystać z indywidualnych lampek do czytania.
KISS-y w Szwecji są przy tym znacznie bardziej przestronne niż pojazdy tego typu kursujące w innych krajach, ponieważ w państwach skandynawskich obowiązuje większa skrajnia przy tym samym rozstawie szyn, przez co pociągi mogą być szersze i jednocześnie wyższe. Warto dodać, że ich właściciel, pool taborowy Transitio, został utworzony przez jednostki samorządu terytorialnego oraz przewoźników kolejowych w celu zmniejszenia kosztów zakupu nowych pojazdów. W roku 2017 spółka posiadała już 145 jednostek elektrycznych i spalinowych.
W tym roku dostarczony został ponadto pierwszy hybrydowy zespół trakcyjny Civity Nordic.Transitio – wzór dla Polski w kontekście IV pakietu kolejowego?
Model funkcjonowania Transitio wygląda następująco – spółka jest najczęściej dzierżawcą (niekiedy właścicielem) pojazdów i wynajmuje je szwedzkim regionom administracyjnym, które z kolei użyczają je przewoźnikom kolejowym, w tym szwedzkim kolejom państwowym SJ. Wydaje się, że powyższe rozwiązanie powinno być rozważone przez decydentów w Polsce w kontekście nieuchronnej transformacji rynku kolejowych przewozów regionalnych, związanej z IV pakietem kolejowym, a także trwającego od wielu lat impasu w zakresie wymiany coraz bardziej archaicznego parku taborowego Polregio. “Polski model”, w ramach którego większość samorządów wojewódzkich kupuje tabor w małych lub bardzo małych seriach, niejednokrotnie po kilka sztuk, jest przykładem bardzo złej polityki taborowej.
Prowadzi bowiem do nieefektywności, zarówno poprzez nadmierne rozdrobnienie parków taborowych w poszczególnych regionach, jak również brak efektu skali – zarówno na poziomie zamówień pojazdów (mniejsze koszty jednostkowe), jak i utrzymania. Powołanie krajowego poolu taborowego dla przewoźników regionalnych, który kupowałby zespoły trakcyjne w seriach liczących przynajmniej kilkadziesiąt sztuk – tak jak Transitio w Szwecji – wydaje się co najmniej godne rozpatrzenia. Paradoksalnie dobrą bazą dla utworzenia takiego podmiotu mogłoby być wspomniane Polregio, które posiada zaplecze techniczne oraz niezbędne zasoby organizacyjne i kadrowe. Warto tu dodać, że Transitio istnieje już od 1999 roku. Szwecja należy bowiem do europejskich pionierów w zakresie liberalizacji rynku kolejowych przewozów pasażerskich.